Anemia w ciąży. Co jeść, by uniknąć niedokrwistości?

Niedokrwistość, czyli anemia w ciąży dotyczy aż 40 proc. kobiet. Jeśli lekarz stwierdzi niedobór hemoglobiny we krwi, należy zmienić dietę. Co jeść, by uniknąć niedokrwistości?

W czasie ciąży raz w miesiącu należy wykonać pełną morfologię krwi z rozmazem. Pozwala to skontrolować stan zdrowia matki i prawidłowy rozwój dziecka oraz wykryć różne nieprawidłowości m.in. niedokrwistość, czyli anemię.

Niska hemoglobina w ciąży

Wskaźnikami świadczącymi o anemii są hemoglobina i hematokryt. Badanie zawartości hemoglobiny pozwala wykryć, czy matce brakuje żelaza, witamin B6 i B12 oraz kwasu foliowego. Hemoglobina to czerwony barwnik erytrocytów, czyli czerwonych krwinek, który transportuje w krwioobiegu tlen i dwutlenek węgla. Oznacza się go w badaniach jako HGB lub Hb.

Norma hemoglobiny dla kobiet wynosi 11,5-16 g/dl (albo 7,2 – 10 mmol/l). Między 30 a 34 tygodniem ciąży może nastąpić spadek hemoglobiny poniżej 11 g/dl. Wtedy należy go uzupełnić. Hematokryt to stosunek procentowy czerwonych krwinek do osocza. O anemii w ciąży mówimy wtedy, jeśli hematokryt spada poniżej 30 proc.

Ciąża a anemia

Spadek hemoglobiny we krwi jest bardzo niepokojący, bo świadczy o tym, że do płodu dociera za mało tlenu, co jest niebezpieczne dla układu nerwowego dziecka. Dlaczego? Komórki nerwowe rozwijającego się dziecka z powodu braku tlenu mogą obumierać. Może to prowadzić do różnych zaburzeń m.in. niedorozwoju umysłowego dziecka.

Anemia w ciąży – objawy

Objawy anemii u kobiety to trudności z oddychaniem, bladość skóry, problemy z koncentracją, łamliwość paznokci, wypadanie włosów, senność, uczucie ciągłego zmęczenia i brak apetytu.

Jeśli kobieta w ciąży zauważy je u siebie lub wynik badania krwi jest nieprawidłowy, nie należy wpadać w panikę. Anemia w ciąży dotyczy 40 proc. kobiet, a wyrównanie poziomu żelaza we krwi jest dość proste. Należy zmienić dietę i dostarczyć żelazo w tabletkach.

Dieta w ciąży

Dużo żelaza zawiera wołowina, cielęcina, indyk. Zalecane jest spożywanie ryb morskich: łososia norweskiego, morszczuka, dorsza oraz owoców morza. Żelazo jest też w żółtku jaj.

Kiedyś zalecano jedzenie wątróbki, także na surowo. Obecnie zdania dietetyków są podzielone. Wielu zaleca ograniczenie spożywania wątróbki, która wprawdzie zawiera dużo żelaza, ale także wiele zanieczyszczeń i witaminy A. Witamina A spożywana w nadmiarze może spowodować wady rozwojowe płodu.

Kobieta w ciąży powinna jeść pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane, szpinak, fasolę i zielony groszek. Należy jeść surowe buraki w postaci soków i surówek, jabłka, marchewkę, sałatę, szpinak, brokuły, koperek, natkę pietruszki. Dobrze jest pić kakao i jeść gorzką czekoladę. Aby żelazo w pokarmie łatwiej się wchłaniało, trzeba spożywać je w towarzystwie witaminy C np. czerwonej papryki, pomidorów, chrzanu, czarnej porzeczki, truskawek, pomarańczy, cytryn i mandarynek.

Tabletki zawierające żelazo

Jeśli lekarz przepisze tabletki zawierające żelazo do uzupełnienia diety, trzeba pamiętać, by nie popijać ich herbatą, bo zawarta w niej tanina utrudnia wchłanianie żelaza. Lepiej popić sokiem pomarańczowy zawierającym witaminę C.

Jednak prawidłowa dieta w ciąży ma większą wartość, bo tabletki zawierające żelazo mogą powodować skutki boczne np. ból brzucha, biegunki, zgagę. Skutkiem ubocznym może być także czarny stolec.

Niedobór witaminy B12

95 proc. anemii u kobiet w ciąży powoduje brak żelaza we krwi. Ale anemia może być spowodowana także niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego. Wówczas niezbędne jest uzupełnieni niedoboru tabletkami lub podaniem witaminy B12 lub kwasu foliowego w zastrzykach domięśniowych.

W jakich produktach jest żelazo?

• wątroba wieprzowa – 18,7 mg/100 g
• biała fasola – 6,9 mg/100 g
• wołowina – 3,1 mg/100 g
• płatki owsiane – 3,9 mg/100 g
• szpinak – 3,6 mg/100 g
• dorsz – 1,1 mg/100 g