Co robić, gdy niemowlę nie chce pić wody? Porady

Każdy rodzic przechodzi przez etap, w którym dziecko trzeba zacząć dodatkowo nawadniać, ale niemowlę nie chce pić wody – najbardziej wartościowego dla niego płynu (po mleku matki, oczywiście). Co wtedy robić? Jak zachęcić malucha do picia wody i budować w nim dobre nawyki? Sprawdź nasz artykuł.

Czy niemowlę powinno pić wodę?

Niemowlę to dziecko w wieku od urodzenia do 12-13 miesięcy (noworodek to także niemowlę – pierwsze 28 dni życia to węższy podokres wieku niemowlęcego). Odpowiedź na pytanie: „Czy niemowlę powinno pić wodę?”, brzmi: to zależy.

• Niemowlęta do ukończenia 6. miesiąca życia nie powinny pić wody. Odpowiednie nawodnienie zapewnia mu mleko matki, a jeśli nie może być karmione piersią – mieszanka mlekozastępcza. To zalecenia zarówno Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, jak i innych towarzystw (np. Amerykańskiej Akademii Pediatrii).
• Po 6. miesiącu życia, gdy zaczyna się rozszerzanie diety i wprowadzanie pokarmów stałych, można stopniowo wprowadzać niewielkie ilości wody – i to najlepiej po konsultacji z pediatrą.

Jeśli więc 3-miesięczne niemowlę nie chce pić wody, to nic nadzwyczajnego. A dlaczego niemowlak nie może pić wody, dopóki jest na diecie mlecznej? Z kilku powodów.

• Woda to napój, który nie dostarcza dodatkowych wartości odżywczych. Dla dorosłych to cenna właściwość jednak niemowlęta potrzebują kalorii i składników pokarmowych do prawidłowego rozwoju. Ponieważ ich żołądki są malutkie (wielkości mniej więcej jajka) i szybko się zapełniają, po wypiciu wody zostaje mniej miejsca na mleko – źródło białek, minerałów i witamin. Może to zaburzyć prawidłowy przyrost masy ciała.
• Podawanie wody najmłodszym niemowlakom grozi również zachwianiem równowagi elektrolitowej (gospodarki sodem). Nadmiar wody powoduje rozrzedzenie krwi i spadek poziomu sodu, a to może prowadzić do poważnych objawów – drgawek, śpiączki, a nawet trwałego uszkodzenia mózgu. Zjawisko to nazywa się hiponatremią, czyli zatruciem wodnym.

Sprawdź też kalkulator zapotrzebowania wody.

Dlaczego niemowlę nie chce pić wody?

W początkowej fazie rozszerzania diety podstawą jadłospisu dalej pozostaje pokarm matki (ok. 87% wody) albo mleko modyfikowane (ok. 85% wody), więc nic się nie stanie, jeśli maluch skosztuje „zapoznawczo” zaledwie paru kropli czystej wody. Jednak później zwiększa się udział pokarmów niemlecznych o znacznie niższej zawartości wody, dlatego zachodzi potrzeba podawania jej w formie napoju.

Przyczyny niechęci niemowlaka do picia wody można podzielić na kilka kategorii.

• Przyzwyczajenie smakowe. Pokarm matki i mleko modyfikowane są słodkie, dlatego niemowlę bywa zaskoczone neutralnym smakiem wody i trudno mu to zaakceptować.
• Problemy zdrowotne. Ból gardła, owrzodzenia jamy ustnej, kolka, ząbkowanie, infekcje, zatkany nos czy problemy z połykaniem mogą sprawić, że niemowlę nie tylko nie chce pić wody, ale też jeść i pić w ogóle.
• Czynniki „techniczne”. Warto też sprawdzić, czy maluchowi nie przeszkadza temperatura płynu albo sposób podania go. Zdarza się np., że niemowlę nie chce pić wody z butelki, ale z kubka-niekapka – już tak.
• Brak pragnienia. Być może niemowlęciu po prostu nie chce się pić albo mocno się najadło. Nie ma sensu zmuszać go wtedy do picia wody.

Zobacz też naszą ofertę produktów dla mam i dzieci, np. produkty do przechowywania pokarmu.

Co zrobić, gdy niemowlę nie lubi wody?

Niemowlę musi przyzwyczaić się do każdego nowego smaku – również smaku wody. Rodzic powinien więc uzbroić się w cierpliwość. Wciskanie na siłę smoczka do buzi to najgorsza możliwa „zachęta”. Co więc robić?

• Proponuj wodę jak najczęściej – kilka, a nawet kilkanaście razy dziennie.
• Podawaj napój w kubku, żeby maluch od razu uczył się prawidłowo pić. Śliczne, kolorowe kubki czy bidony z zabawnymi grafikami działają zachęcająco i przykuwają uwagę dziecka.
• Zastosuj metodę pozornego „wyboru” – zaproponuj wodę w dwóch różnych naczyniach.
• Zmodyfikuj lekko smak wody. Dodaj listek mięty albo bazylii, plasterek ogórka lub cytryny, kostki arbuza, kilka borówek. Pamiętaj jednak, że słodzone napoje, soki, napary ziołowe czy herbatki dla dzieci nie są dobrą alternatywą dla wody, a wręcz utrudniają niemowlęciu jej zaakceptowanie!
• Dawaj dobry przykład. Jeśli nie pijesz wody, Twoje dziecko również prawdopodobnie nie będzie tego robić.

Jak nawadniać niemowlę, gdy nie chce pić wody?

Jeśli niemowlę kategorycznie odmawia picia wody, trzeba zapewnić mu nawodnienie w inny sposób. Nawet w drugim półroczu życia mleko matki albo modyfikowane dalej pozostaje głównym spożywanym płynem. Oprócz tego warto wprowadzić pokarmy o wysokiej zawartości wody:

• Zupki dla dzieci — szczególnie rosół, pomidorowa czy ogórkowa,
• Warzywa, np. marchew, cukinia, dynia, ogórek, pomidor, kalafior,
• Świeże owoce, np. arbuz, melon, jabłko, gruszka, brzoskwinia, truskawki, maliny czy borówki.

Istnieją sytuacje, w których niechęć niemowlaka do picia wody wymaga interwencji medycznej. Oznaki odwodnienia organizmu u niemowląt to suchość skóry, brak moczu lub jego mała ilość, senność, osłabienie, brak apetytu oraz spadek masy ciała. Można również sprawdzić, czy niemowlę płacze z łzami – jeśli nie, może to świadczyć o odwodnieniu.

W przypadku choroby przebiegającej z gorączką, wymiotami lub biegunką, ryzyko odwodnienia znacznie wzrasta. Wówczas konieczne jest systematyczne podawanie płynów, a przy braku poprawy – konsultacja z lekarzem. Odwodnienie u niemowląt jest stanem zagrażającym życiu i wymaga szybkiej interwencji medycznej!

Niemowlę nie chce pić wody: odpowiedzi na często zadawane pytania

• Ile wynosi dzienne zapotrzebowanie niemowlęcia na wodę? To zależy od jego wieku i masy ciała, ale średnio to 700-1000 ml (0-6 miesięcy), 800-1000 ml (7-11 miesięcy) i 1250 ml (1-3 lata). Warto podkreślić, że chodzi o wodę pochodzącą z napojów i żywności.
• Dlaczego podawanie wody niemowlęciu jest ważne? Uczy to malucha dobrych nawyków, rozpoznawania i gaszenia pragnienia oraz korzystania z kubka.
• Jaką wodę powinno pić niemowlę? Specjaliści zalecają wodę źródlaną lub naturalną, niskozmineralizowaną, niskosodową i niskosiarczanową. Stężenie soli mineralnych powinno być mniejsze niż 500 mg/l. Wody źródlane są szczególnie polecane dla niemowląt, gdyż są delikatne dla ich układu pokarmowego. Nie każda woda butelkowana nadaje się dla niemowląt, dlatego koniecznie trzeba sprawdzać etykiety pod kątem zawartości składników mineralnych.
• Co zrobić, jeśli niemowlę nie chce pić z butelki? Warto spróbować podać mu wodę w innym naczyniu, np. kubku. W ostateczności można też dać mu wodę łyżeczką.

Niemowlę nie chce pić wody: podsumowanie

Rodzice nie powinni zmuszać dziecka do picia określonej ilości wody. Podobnie jak w przypadku jedzenia, rodzic podaje i proponuje, ale to dziecko decyduje, czy i ile wypije. Ważne jest systematyczne proponowanie wody i pozytywne podejście do tego procesu. Chwalenie dziecka, gdy pije wodę lub o nią prosi, może pomóc w budowaniu pozytywnych skojarzeń z tym nawykiem. Warto też zadbać o to, aby woda była zawsze dostępna dla dziecka – butelka lub kubek powinien stać w zasięgu wzroku, tak by mogło ono w każdej chwili go chwycić. To uczy dziecko rozpoznawania pragnienia i samodzielnego zaspokajania potrzeb.