Ugryzienie komara z reguły nie jest groźne, ale powoduje uporczywe swędzenie, z którym trudno sobie poradzić. Zdarzają się jednak przypadki wystąpienia reakcji uczuleniowej na ślinę owada, a wówczas ukąszenie daje bardziej nasilone objawy. Jakie symptomy mogą wystąpić i jak sobie z nimi radzić? 

 Bezpłatne Darmowe zdjęcie z galerii z antena, bezkręgowiec, biologia Zdjęcie z galerii

Czy komar gryzie czy kąsa? 

Powszechnie mówi się o ugryzieniu lub ukąszeniu komara, gdyby jednak spojrzeć na zagadnienie fachowym okiem, okazuje się, że żadne z tych określeń nie jest poprawne. Komar ani nie gryzie, ani nie kąsa, ani też nie żądli.  

Owad ten posiada aparat gębowy kłująco-ssący, zatem – chcąc być precyzyjnym – należałoby mówić o ukłuciu przez komara. Ze względu jednak na powszechność zjawiska i ilości ukłuć u dorosłych i dzieci, dopuszcza się w mowie potocznej używania określeń takich jak „ukąszenia” czy „pogryzienia” przez komara. 

 

Jak wygląda ugryzienie komara – rumień i obrzęk 

Na pytanie, jak wygląda ugryzienie przez komara, trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ zależy ona od wielu czynników, takich jak ilość wpuszczonej śliny, indywidualna reakcja organizmu. Najczęściej po ukąszeniu pojawia się niewielki obrzęk oraz rumień w postaci zaczerwienienia o średnicy od jednego do kilku centymetrów.  

Duży rumień i wyraźne opuchnięcie pojawiają się przede wszystkim u osób o wrażliwej skórze oraz pacjentów ze skłonnościami do alergii. U większości osób miejsce po ugryzieniu komara to niewielki odczyn pod postacią pęcherza powszechnie określanego przez pacjentów jako bąbel. Najbardziej dokuczliwe jest swędzenie, które może utrzymywać się nawet kilka dni po ukąszeniu. Ślad po ugryzieniu zwykle znika samoistnie w ciągu kilku dni. Obrzęk i zaczerwienienie znikają stopniowo, a w wielu przypadkach nie pojawiają się w ogóle i jedynym objawem ugryzienia pozostaje niewielki bąbel.

Swędzące bąble na skórze jak po ugryzieniu komara 

Bąbel i swędzenie w jego rejonie są najbardziej charakterystycznymi objawami po ugryzieniu komara. Zwykle zmiana ma wielkość około 1 cm. Rozległe odczyny pojawiają się u osób uczulonych na ślinę owada. Bąbel najczęściej jest pojedynczy, choć zdarza się, że komar przeskakuje z miejsca na miejsce na niewielkim obszarze skóry i kłuje kilkakrotnie, zwykle jednak nie więcej niż 3–4 razy w jednym rejonie. 

Liczne swędzące bąble na skórze lub krosty wyglądające jak ślady po ugryzieniu komara mogą być efektem ukąszenia innych owadów lub rozwijającej się choroby skóry. Objawów nie wolno zatem lekceważyć i w przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy niezwłocznie udać się do lekarza. Ze śladem po komarze można pomylić ukąszenia takich owadów jak meszka, pluskwa czy pchła. 

Bąble utrzymują się dłużej, kiedy są drapane. Powoduje to dodatkowe podrażnienie skóry, a niekiedy nawet podejście płynu surowiczego. Wzmaga się też świąd, co prowadzi do jeszcze bardziej intensywnego drapania i zamyka się błędne koło. Rozdrapany bąbel w efekcie przemienia się w strup, którego gojenie może trwać nawet kilka tygodni. Swędzenie powodowane jest wyrzutem histaminy przez układ odpornościowy człowieka, będące reakcją na komarzą ślinę wpuszczaną w skórę podczas ukłucia. 

Ugryzienie komara u dziecka – czy jest niebezpieczne? 

Ukąszenia występują u dzieci, również tych najmłodszych. Ugryzienie komara u niemowlaka czy noworodka może dawać nasilone objawy, ponieważ skóra na tym etapie życia jest jeszcze bardzo cienka i mało odporna na działanie czynników zewnętrznych. Niemowlę zwykle nie drapie ukłutego miejsca, ponieważ nie pozwalają mu na to jego niezborne, chaotyczne ruchy. 

Choć ugryzienie komara nie jest bolesne ani groźne, nawet u najmłodszych może powodować dokuczliwy świąd. U dziecka, które nie potrafi jeszcze zgłaszać swoich dolegliwości, ukąszenie może objawiać się niepokojem lub wzmożoną płaczliwością. 

U dzieci kilkuletnich bąbel często jest intensywnie drapany, ponieważ maluchom trudniej powstrzymać się od odruchu niż osobom dorosłym. Należy zwracać na to uwagę i powstrzymywać dziecko przed rozdrapywaniem śladów ukąszeń, szczególnie jeśli ugryzienie komara zlokalizowane jest na twarzy. Drapanie może w skrajnych przypadkach prowadzić do powstania trwałych, nieestetycznych blizn. Niebezpieczne jest też, kiedy bąbel umiejscowiony jest tuż pod okiem. Podczas pocieranie go brudnymi rękami do oka mogą przedostać się chorobotwórcze drobnoustroje wywołujące zakażenie. 

Bez recepty w aptekach dostępne są hydrożele przeznaczone do stosowania na skórę celem łagodzenia miejscowych objawów po ukąszeniu owadów. 

 

Uczulenie na ugryzienie komara – jak je rozpoznać? 

Dla większości osób ugryzienie komara jest zupełnie niegroźne, są jednak przypadki silnej alergii na zawarte w ślinie owada toksyny, przy której objawy stają się dużo bardziej nasilone, a niekiedy też występują symptomy nietypowe. Jak wygląda uczulenie na komary? Po ugryzieniu mogą pojawić się: 

  • wielkie bąble, mocno swędzące i bardzo zaczerwienione, 
  • duży odczyn dookoła każdego bąbla, często ucieplony, widoczny obrzęk skóry i jej intensywne zaczerwienienie, 
  • podwyższona temperatura ciała, 
  • wysypka i inne zmiany skórne, oprócz typowych bąbli w miejscu ukłucia, 
  • powiększone węzły chłonne. 

Uczulenie na ugryzienie komara może wystąpić zarówno u pacjenta dorosłego, jak i u dziecka. Objawy należy uważnie obserwować i w przypadku ich dużego nasilenia zgłosić się do lekarza. Ślina komarów rzadko wywołuje reakcje alergiczne będące zagrożeniem dla zdrowia lub życia, jednak symptomów nigdy nie należy lekceważyć. Kiedy są one tylko lekko nasilone, nie trzeba zgłaszać się po pomoc do specjalisty, jednak warto wówczas sięgnąć po wapno niwelujące reakcję uczuleniową i zastosować środki działające miejscowo. 

 

Co zrobić, żeby ugryzienie komara znikło? 

Jeżeli po ukąszeniu nie obserwujemy skłonności do alergii, ślad utrzymuje się zwykle około 5 dni lub krócej. Tam, gdzie skóra jest gruba i bardziej odporna (np. uda, plecy, ramiona), bąbel znika szybciej. W miejscach bardziej wrażliwych odczyn zwykle jest większy. Ugryzienie komara w powiekę czy w szyję bywa nawet bolesne, ponieważ skóra jest tam cienka i łatwiej ulega podrażnieniom. 

Co zrobić, żeby ugryzienie komara znikło szybko? Przede wszystkim – nie drapać. Ukąszenie rozdrapane długo się utrzymuje, a potem dochodzi proces gojenia i schodzenia strupków. Rany wydrapane głęboko mogą pozostawiać blizny, dlatego należy się przed nimi chronić, szczególnie w miejscach dobrze widocznych – na twarzy czy dłoniach. Nie wszystkie rejony na ciele swędzą tak samo. Dla wielu osób świąd jest najbardziej uporczywy po ugryzieniu komara w stopę, wierzch dłoni czy szyję. Często, gdy do ukłucia dochodzi w miejscach większej odporności i nie są one w ogóle pocierane lub drapane, bąbel wchłania się w ciągu kilku godzin i pozostaje niewidoczny. 

Ślad zniknie szybciej po zastosowaniu plasterka na komary lub hydrożelu łagodzącego objawy po ukąszeniu. 

 

Domowe sposoby na ugryzienie komara – czym smarować? 

Po ukąszeniu komara z reguły nie jest konieczna wizyta u lekarza ani przyjmowanie żadnego leku (chyba, że wystąpiła silna reakcja alergiczna). Na ugryzienie wystarczy zwykle zastosować preparat na komary o działaniu miejscowym w postaci kremu lub żelu. Jego celem jest łagodzenie swędzenia i innych objawów ukąszeń komarów, takich jak obrzęk czy rumień.  

Po środek na ugryzienia komarów warto sięgnąć, gdy świąd jest uporczywy lub gdy pogryzienie było mocne i liczne. Istnieją także preparaty dla dzieci (w tym nawet dla niemowląt), które niwelują dolegliwości po ukąszeniu. Zapobiegają one rozdrapaniu czy też wyciskaniu ugryzienia, które wydłużają proces gojenia, a w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do zakażenia. 

Na ukąszenia komarów u dzieci i dorosłych można także stosować naturalne, domowe sposoby. Co pomaga? Objawy ugryzienia niwelują niektóre olejki roślinne, np. miętowy czy eukaliptusowy. Działają one łagodząco i chłodząco, dzięki czemu niwelują swędzenie. Niektórzy, chcąc wykorzystać chłodzące właściwości mięty, sięgają po pastę do zębów na ugryzienia. Należy jednak zachować ostrożność, ponieważ może ona działać drażniąco na skórę. Niekiedy wystarczy też zimny okład, by zmniejszyć obrzęk i złagodzić świąd. 

Wśród domowych sposobów na ugryzienia komarów wymienić też warto okłady z octu jabłkowego i cebuli. Obydwie substancje działają odkażająco, dzięki czemu przyspieszają proces gojenia i łagodzą objawy. Ocet przed przyłożeniem do skóry należy rozcieńczyć wodą w proporcji 1:1. Cebula z kolei znana jest ze swego działania nie tyko w przypadku ukłucia komara, ale też np. użądlenia osy czy pszczoły. 

 

 

Bibliografia: 

  • U. Jedynak-Wąsowicz, Czy u dziecka z nasilonymi odczynami po ukąszeniu komarów należy podejrzewać alergię?  

https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.39.11.4 [21.06.24]  

  • J. Cantillo, L. Puerta, Immunological aspects of the immune response induced by mosquito allergens  

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25661054/ [20.06.24]  

  • Jak leczyć u dzieci miejscowe odczyny po użądleniach i ukąszeniach przez owady?  

https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a1624/Jak-leczyc-u-dzieci-miejscowe-odczyny-po-uzadleniach-i-ukaszeniach-przez-owady-.html [20.06.24]  

  

  • Sposób na komara, ulotka opr. przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych (meryt.: Paulina Król, graf.: Marta Krzemień-Ojak) 

https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/infografiki/sposob-na-komara/komar_100x75cm_net_ost.pdf [21.06.2024] 

  • Użądlenia, ukąszenia i ukłucia owadów, źródło: Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia  

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/uzadlenia-ukaszenia-i-uklucia-owadow [21.06.2024] 

share-icon Podziel się artykułem ze znajomymi

Justyna Gabrysiak-Kula ...

Komentarze
chevron-down