Opaska na kolano jest zalecana w przypadku urazu stawu kolanowego. Kontuzje kolana zdarzają bardzo często, ponieważ staw kolanowy jest najczęściej obciążanym stawem człowieka. Do urazu kolana może dojść podczas uprawiania sportu, dźwigania ciężkich przedmiotów, na skutek upadku, z powodu stojącej pracy czy zmian zwyrodnieniowych. Na rynku medycznym można znaleźć setki, o ile nie tysiące, stabilizatorów na kolano lub opasek uciskowych na kolano. Jaką opaskę na kolano wybrać?
Opaska na kolano - kiedy jest potrzebna?
Staw kolanowy to największy staw człowieka i jednocześnie jeden z najczęściej obciążanych. Kolano pełni bowiem w organizmie wiele funkcji - zapewnia stabilizację całego ciała oraz umożliwia ruchy zginania, prostowania i rotacyjne. Dodatkowo, staw kolanowy nie ma osłony mięśniowej - chroni go jedynie rzepka, a to sprawia, że podczas wzmożonej aktywności fizycznej lub upadku jest narażony na przeciążenie lub uraz.
Do najczęstszych urazów kolana zalicza się uszkodzenia ścięgna mięśnia czworogłowego uda i więzadeł krzyżowych i pobocznych, urazy łąkotek, podwichnięcia rzepki, uszkodzenie torebki stawowej oraz inne urazy stawu kolanowego, takie jak: niestabilność boczna kolana, przeciążenia, skręcenia, koślawość lub szpotawość stawu kolanowego.
Większość tych urazów wymaga założenia opaski uciskowej na kolano lub stabilizatora na kolano. Opaski na kolano stosuje się też na zmiany zwyrodnieniowe, reumatoidalne, profilaktycznie podczas uprawiania sportu, w czasie rehabilitacji oraz na torbiel Bakera.
Zobacz też: Temblak - co to jest i jak się go zakłada?
Opaska na kolano - rodzaje
Nie sposób zliczyć, ile opasek na kolano można znaleźć na rynku medycznym. Producenci prześcigają się w tworzeniu nowych modeli opasek ortopedycznych, rozszerzając jednocześnie ich zastosowanie. W aptekach i sklepach rehabilitacyjnych dostępne są następujące opaski ortopedyczne na kolano:
- opaska elastyczna - stosowana na umiarkowane skręcenia i przeciążenia stawu kolanowego, ale też po złamaniach kości udowej lub piszczelowej i na choroby zwyrodnieniowe, opaska elastyczna na kolano działa przeciwobrzękowo i rozgrzewająco;
- propriocepcyjna opaska na kolano - zapewnia ucisk, który z kolei stymuluje czucie proprioceptywne (inaczej czucie głębokie), czucie głębokie to pewnego rodzaju zmysł, który sprawia, że człowiek odczuwa położenie elementów swojego ciała w przestrzeni, umożliwia m.in właściwe napięcie mięśniowe. Opaska propriocepcyjna wpływa na proprioreceptory znajdujące się w stawie kolanowym przez co gwarantuje utrzymanie części stawu kolanowego we właściwej pozycji;
- opaska uciskowa na kolano (ściągająca) - noszona często profilaktycznie w celu ochrony stawu kolanowego przed przeciążeniem lub urazem oraz po wyleczonych kontuzjach, zakładana w czasie aktywności fizycznej;
- anatomiczna opaska na kolano - dostosowuje się kształtem do stawu kolanowego i zapewnia ciepło, stosowana najczęściej na zmiany zwyrodnieniowe, reumatoidalne zapalenie stawów oraz przewlekłe problemy ze stawem kolanowym;
- opaska ortopedyczna z szynami (bocznymi) lub fiszbinami - szyny stabilizują staw kolanowy w pozycji bocznej i chronią więzadła poboczne, co zapobiega ruchom na boki, a jednocześnie umożliwia zginanie i przeprosty kolana. Opaska ortopedyczna na kolano umożliwia chodzenie bez kul i lasek ortopedycznych. Większość szyn stosowanych w ortezach ma specjalne zegary umożliwiające regulację kąta zgięcia i wyprostu. Szyny wykonuje się obecnie z włókna węglowego przez co są znacznie lżejsze tych od robionych wcześniej - z metalu. Opaska na kolano z szynami stosowana jest zwykle na skręcenia, zwichnięcia stawu kolanowego, po rekonstrukcji więzadeł oraz innych zabiegach. Fiszbiny ortopedyczne dodatkowo stabilizują kończynę;
- opaska na kolano z zapięciem krzyżowym w postaci czterech taśm wokół rzepki - tego typu opaska na kolano jest stosowana na problemy z rzepką, zmiany zwyrodnieniowe oraz reumatoidalne
- stabilizator na kolano - ma przede wszystkim zapewnić wsparcie i stabilizację stawu kolanowego, gwarantuje ruch w określonej płaszczyźnie i określonym zakresie, stabilizator stawu kolanowego może być wyposażony w zawiasy po obu stronach kończyny wykonane na przykład z aluminium, jest stosowany m.in. przy artrozie stawu kolanowego, po usunięciu łękotki;
- opaska na kolano ze wzmocnieniem ACL - stosowana na kontuzje więzadeł krzyżowo-przednich
- opaska podrzepkowa z pierścieniem dookołorzepkowym najczęściej wykonanym z silikonu - stabilizuje staw rzepkowo-udowy i centralizuje rzepkę w stawie kolanowym
- opaska na kolano z generatorami pola magnetycznego - wykorzystuje technologię pola magnetycznego, stosowana na bóle pochodzenia reumatycznego
- opaska na kolano dla sportowców - tworzona najczęściej indywidualnie, pod konkretny uraz stawu kolanowego, przeznaczona dla sportowców, którzy mogą wrócić do uprawiania sportu po kontuzji.
By nieco uprościć, opaski na kolano można podzielić na opaski elastyczne (ściągające) i stabilizatory na kolano. Ze względu na sposób zakładania dostępne są opaski otwarte i zamknięte. Opaska na kolano zamknięta to wciągana przez stopę, otwarta natomiast jest zwykle zapinana na rzepy. Jeżeli chodzi o materiał, z którego zwykle wykonuje się opaski ortopedyczne to można wymienić opaski na kolano z pianki neoprenowej, z dzianiny poliestrowej, z dzianiny frotte. Większość materiałów, z których produkuje się opaski na kolano to materiały oddychające, absorbujące wilgoć oraz hamujące rozwój bakterii.
Sprawdź też: Taping czyli plastrowanie – kolana, barku – jak stosować?
Opaska na kolano - jak dobrać?
Rodzaj opaski na kolano powinien dobrać lekarz lub rehabilitant. W zależności od rodzaju urazu lub choroby stawu kolanowego, lekarz zdecyduje czy potrzebny jest stabilizator na kolano czy miękka opaska elastyczna na kolano. W przypadku opaski stabilizującej na kolano, lekarz podejmie także decyzję odnośnie kąta zgięcia i wyprostu kolana oraz podpowie, czy opaska na kolano powinna być ze wzmocnieniem ACL, zapięciem krzyżowym czy pierścieniem dookołorzepkowym. Pacjent będzie musiał jedynie wybrać odpowiedni rozmiar, ewentualnie materiał wykonania.
Producenci oferują całą gamę rozmiarów opasek na kolano, od XS do XXXL, oczywiście wszystko zależy od konkretnego producenta. Stabilizator na kolano wybiera się biorąc pod uwagę obwód uda i łydki. Przykładowo: rozmiar XS będzie przeznaczony dla osób o obwodzie uda około 40 centymetrów i obwodzie łydki - 30 cm. Największe rozmiary natomiast produkuje się dla osób, których obwód uda wynosi około 65 cm, a łydki - 55 cm. Co ważne - udo oraz łydkę należy mierzyć w odległości ok. 15 cm od rzepki, a nie w najszerszym miejscu.
Czytaj też: Opatrunek hydrokoloidowy - kiedy i jak stosować?