Co to jest stulejka u dziecka? Jak ją leczyć? Objawy

Stulejka u dziecka zazwyczaj wywołuje silny niepokój u rodziców. Diagnoza uruchamia ciąg skojarzeń: bolesny zabieg chirurgiczny z dużym ryzkiem powikłań, albo problemy z życiem seksualnym, higieną i zdrowiem w przyszłości. Czym jest stulejka u dziecka i jak się objawia. Czy zabieg jest niezbędny w każdej sytuacji? Czym grozi zaniechanie leczenia?

Co to jest stulejka u dziecka?

Stulejka jest schorzeniem polegającym na zwężeniu napletka penisa w taki sposób, że niemożliwe jest jego całkowite odciągnięcie (aż do rowka zażołędnego), a tym samym – odsłonienie żołędzi. O stulejce mówimy zarówno w odniesieniu do penisa w stanie wzwodu, jak i spoczynku. Stulejka może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Nawet jednak jeśli dziecko przyjdzie na świat z wyraźnym zawężeniem napletka, w pierwszych dwóch-trzech latach jego życia nie mówimy o stulejce. Na tym etapie rozwoju jest to stan uznawany za naturalny, fizjologiczny. Tym bardziej, że u bardzo małych chłopców niemożność odwiedzenia napletka może wynikać nie z jego kształtu, lecz z faktu, iż przykleił się on do żołędzi za pomocą tzw. mastki.

Dlatego lekarze z reguły wstrzymują się z wydawaniem diagnozy do ukończenia przez chłopca 2-3 lat. Dopiero w tym wieku można zacząć mówić o anomalii czy też schorzeniu, decydując się na odpowiednie leczenie.

Jakie są objawy stulejki u dziecka?

Podstawowym objawem, a zarazem kryterium pozwalającym stwierdzić stulejkę jest niemożność odkrycia żołędzi penisa. Zazwyczaj też w takich sytuacjach penis ma z zewnątrz charakterystyczny wygląd – jego zakończenie jest bardziej trójkątne, często ujście cewki przykrywa okazały fałd skóry. Nie należy jednak kierować się intuicją. Diagnozę postawić powinien lekarz, na podstawie prostego badania polegającego na próbie fizycznego odciągnięcia napletka.

Pamiętać przy tym należy, że wyróżniamy:

stulejkę całkowitą – gdy niemożliwie jest nawet minimalne odsłonięcie żołędzi,
stulejkę niepełną – gdy możliwe jest odsłonięcie żołędzi jedynie do pewnego punktu. O niepełnej mówimy też w sytuacji, kiedy napletek daje się odprowadzić z penisa w stanie spoczynku, lecz jest to niemożliwe po osiągnięciu erekcji.

Co robić, gdy dziecko ma stulejkę?

Gdy podejrzewamy stulejkę u dziecka, należy problem przedstawić lekarzowi. Na wstępnym etapie oceny może dokonać pediatra lub lekarz pierwszego kontaktu. W razie potwierdzenia podejrzeń, maluchem zajmie się urolog. Uwaga: obserwując zawężenie napletka, nie należy samodzielnie, bez konsultacji medycznej, prowadzić prób jego odciągania. Wprawdzie w trakcie późniejszego leczenia tego typu ćwiczenia mogą być wykonywane na co dzień przez rodziców, jednak samodzielne i nieumiejętne podejmowanie interwencji może doprowadzić do pogorszenia sytuacji, np. wytworzenia stulejki nabytej w miejsce fizjologicznej.

Stwierdzenie stulejki jest sytuacją, w której zaordynowany powinien zostać jeden ze sposobów leczenia. Mówiąc wprost – usunięcie lub redukcja stulejki jest niezbędna, jeśli nie chcemy, by w przyszłości chłopiec miał problemy natury seksualnej, a także higienicznej. Schorzenie to może uniemożliwić odbywanie stosunków seksualnych lub czerpanie z nich satysfakcji, a także – prowadzić do groźnych chorób wynikających z niemożności dokładnego mycia prącia.

Zabieg na stulejkę u dziecka

Stulejka, zwłaszcza nabyta, często leczona jest chirurgicznie. W trakcie rutynowego zabiegu, lekarz wycina fragment bądź nawet całość napletka. W pierwszym przypadku mówimy o plastyce napletka, w drugim natomiast – o obrzezaniu. Decyzja dotycząca zakresu interwencji chirurgicznej zależy od wskazań medycznych, a także woli rodziców. Co ważne, operację tę przeprowadza się u dzieci najwcześniej po ukończeniu drugiego roku życia, a więc wtedy, gdy można już mieć pewność, że stulejka nie jest stanem tymczasowym. Przed sięgnięciem po skalpel, lekarz znieczula chłopca miejscowo. Pamiętać należy, że zabieg ten, choć potrzebny, wiąże się z relatywnie dużym ryzykiem powikłań, wśród których wymienić można między innymi:

krwawienie z prącia,
infekcje dróg moczowo-płciowych,
bolesność w oddawaniu moczu związana ze zwężeniem cewki,
nieprawidłowe zbliznowacenia, niekiedy skutkujące koniecznością przeprowadzenia kolejnej operacji.

Rehabilitacja po zabiegu na stulejkę u dziecka trwa około 2 tygodni.

Maść na stulejkę u dziecka

Perspektywa zabiegu chirurgicznego w miejscu intymnym dziecka zazwyczaj wprowadza rodziców w silne zaniepokojenie. W wielu jednak przypadkach lęk jest przedwczesny. Jeśli schorzenie (wada) nie jest szczególnie nasilone, wystarczające mogą okazać się inne, nieinwazyjne środki, w tym między innymi:

stosowanie glikortykosteroidów. Dostępne w postaci maści środki, stosowane przez 3 do 4 tygodni, w istotny sposób przyspieszają proces odseparowania się napletka od żołędzi. Metoda ta jest skuteczna w sytuacji, gdy napletek u dziecka pozostawał nieruchomy w wyniku sklejenia mastką.
metoda Beaugé'a – delikatne i systematyczne naciąganie napletka dziecka tuż po gorącej kąpieli. Jest to metoda długotrwała, wymagająca wiele cierpliwości i ostrożności. Wszelkie działania powinny być prowadzone na podstawie lekarskiego wskazania i po uprzednim odebraniu szczegółowej instrukcji postępowania.

Autor: Piotr Brzózka

Czytaj też:

Źródła:

Michał Raban1, Artur Żak, Jakub Litak, Rafał Smoliński, Agnieszka Budny , Monika Turska, Stulejka – jeszcze fizjologia czy już patologia?, 3 Journal of Education, Health and Sport, 2017;7 (7)
Jan Fibak, Chirurgia, podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2002, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.