Chlorheksydyna to popularny środek antyseptyczny. Ma szerokie zastosowanie w stomatologii, ale jest także składnikiem niektórych kosmetyków. W jakich preparatach występuje i jakie ma właściwości?
Chlorheksydyna należy do środków antyseptycznych używanych w placówkach służby zdrowia. Działa bakteriostatycznie, a przy wyższym stężeniu także bakteriobójczo. Ponadto wykazuje też działanie przeciwwirusowe. Chlorheksydyna jest stosowana głównie w stomatologii do odkażania jamy ustnej pacjentów, zwłaszcza przed ekstrakcjami i leczeniem kanałowym zębów. Jest także składnikiem preparatów stosowanych w stanach zapalnych jamy ustnej - zwłaszcza w chorobach przyzębia oraz na afty i pleśniawki.
Środek antyseptyczny wykorzystuje się też w chirurgii. Chirurdzy przed przystąpieniem do zabiegu odkażają ręce preparatami zawierającymi chlorheksydynę. W roztworze chlorheksydyny przechowuje się wyjałowione narzędzia chirurgiczne. Antyseptykiem dezynfekuje się ciało pacjenta przed wszelkiego rodzaju zabiegami, które przerywają ciągłość skóry, a także odkaża rany. Chlorheksydynę stosuje się też w urologii, ginekologii, laryngologii i okulistyce. Zaletą chlorheksydyny jest to, że nie podrażnia skóry i błon śluzowych.
Sprawdź: Antyseptyka - co to jest? Środki
Chlorheksydyna - preparaty
Chlorheksydyna jest składnikiem wielu preparatów dostępnych na rynku aptecznym. Można ją znaleźć w:
- płynach do płukania jamy ustnej,
- sprayach i aerozolach do jamy ustnej,
- pastach do zębów,
- tabletkach do ssania,
- szamponach dla psów i kotów,
- opatrunkach.
Chlorheksydyna - płyn do płukania jamy ustnej
Płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną powinny stosować osoby ze skłonnością do osadzania się płytki nazębnej. Chlorheksydyna charakteryzuje się przedłużonym uwalnianiem, co sprawia, że utrzymuje się w jamie ustnej do 8 godzin, czyli znacznie dłużej niż większość składników tego typu płynów.
Płukanka z chlorheksydyną ma właściwości przeciwzapalne, dlatego jest zalecana w przypadku chorób przyzębia. Pacjenci po leczeniu kanałowym i ekstrakcji powinni płukać jamę ustną płukankami z chlorheksydyną. Takie płukanki są też zalecane po implantacji zębów. Płyny do płukania ust z chlorheksydyną są dostępne bez recepty. Należy jednak pamiętać, że chlorheksydyny nie powinno się stosować dłużej niż 4 tygodnie. Długotrwałe stosowanie takich płukanek może bowiem doprowadzić do przebarwienia zębów.
Pasta z chlorheksydyną
Pasta z chlorheksydyną działa podobnie jak płyn do płukania jamy ustnej z chlorheksydyną. Tego typu pasta do zębów ma zwykle formę żelu. Jest zalecana po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej. Pasty z chlorheksydyną powinni też używać pacjenci z paradontozą, kamieniem nazębnym oraz noszący aparat ortodontyczny. Wskazaniem do stosowania takiej pasty są też uzupełnienia protetyczne. Pasta z chlorheksydyną nie powoduje powstawania przebarwień na zębach.
Czytaj też: Paradontoza - leczenie domowe, przyczyny, objawy
Szampon z chlorhesydyną
Szampon z chlorheksydyną to preparat przeznaczony dla psów i kotów w stanach zapalnych skóry wywołanych bakteriami, grzybami, a także zmianami hormonalnymi. Mimo, że chlorheksydyna należy do antyseptyków nie podrażniających skóry i błon śluzowych, to raczej nie jest wykorzystywana do produkcji szamponów przeznaczonych dla ludzi. Szamponem z chlorheksydyną nie powinno się myć pupila regularnie. W wielu przypadkach wystarczy jednorazowa dezynfekcja skóry zwierzęcia.
Opatrunek z chlorheksydyną
Na rynku aptecznym można też znaleźć opatrunki antybakteryjne nasączone chlorheksydyną. Zwykle jest to jałowa gaza nasączona dodatkowo parafiną, która ułatwia zmianę opatrunku. Opatrunek z chlorheksydyną jest zalecany w przypadku ran zainfekowanych oraz przewlekłych. Chlorheksydyna stopniowo uwalnia się z opatrunku, dlatego zapewnia długotrwałe działanie antybakteryjne. Opatrunek z chlorheksydyną stosuje się na rany oparzeniowe, owrzodzenia oraz po przeszczepach skórnych. Opatrunek można także przykleić profilaktycznie w celu zminimalizowania ryzyka rozwoju infekcji. Większość tego typu opatrunków wymaga założenia tzw. opatrunku wtórnego.
Zobacz również: Jak prawidłowo myć zęby?
Autor: Joanna Woźniak